Το Λύκειο των Ελληνίδων είναι σωματείο που ιδρύθηκε το 1911 στην Αθήνα με πρώτη πρόεδρο την εμπνεύστριά του Καλλιρόη Παρρέν και κύριο σκοπό τη μελέτη, την επιστημονική καταγραφή, την ενδυνάμωση και διατήρηση των Ελληνικών εθίμων και παραδόσεων, μέσα στα πλαίσια της εθνικής μας ζωής. Διάγει σχεδόν έναν αιώνα ζωής με τεράστια δράση, ανεκτίμητο δημιουργικό έργο και με πολλά παραρτήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 1974, ύστερα από προτροπή και υποστήριξη του τότε Δημάρχου Λαμίας Νικολάου Μουντούρη, ιδρύεται και στην πόλη μας Παράρτημα του Λυκείου των Ελληνίδων με σκοπό τη διατήρηση της πολιτισμικής παράδοσης του ελληνικού λαού. Προς το σκοπό αυτό φροντίζει για τη διάσωση και τη διάδοση των παραδοσιακών εθνικών μας χορών, για τη συλλογή και διαφύλαξη αυθεντικών ενδυμασιών και κοσμημάτων, καθώς επίσης και για την καταγραφή των δημοτικών τραγουδιών.
Η πρώτη Γενική Συνέλευση των μελών εξέλεξε και το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο, αποτελούμενο από τις κυρίες: Ευτέρπη Πλατή, Ασπασία Δασκαλοπούλου, Ελένη Κατσανιώτη, Έλλη Κοκκαλάκη, και Κατίνα Στεργιοπούλου.
Το πρώτο αυτό συμβούλιο από την αρχή, αλλά και κάθε φορά που άλλαζε μερικώς η σύνθεσή του, αποτελείτο από άξια και δραστήρια στελέχη που με ζήλο, πίστη και αφοσίωση, υπηρετούσαν τους σκοπούς του Λυκείου. Έκτοτε και μέχρι σήμερα το Λύκειο Ελληνίδων Λαμίας, έχει επιδοθεί με ζήλο και αυταπάρνηση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου στην επίτευξη των σκοπών του.
Από την πρώτη στιγμή, κύρια φροντίδα ήταν να συγκροτηθεί χορευτικό τμήμα και συν τω χρόνω να οργανωθεί το τμήμα της ιματιοθήκης το οποίο λόγω ελλείψεως άλλων πόρων, προέβη στην απόκτηση των πρώτων παραδοσιακών κομματιών, που ήταν τα πέντε πρώτα σιγκούνια, αγορασμένα με χρήματα των κυριών του Διοικητικού Συμβουλίου σε μία επίσκεψή τους στους Δελφούς.
Στη συνέχεια, χάρις στις άοκνες και ανιδιοτελείς προσπάθειες της πρώτης δασκάλας του χορού, καθηγήτριας Σωματικής Αγωγής κ. Χαρίκλειας Στασινού, το Λύκειο κατόρθωσε να συγκροτήσει άρτια χορευτικά τμήματα αγοριών και κοριτσιών και να παρουσιάσει απόλυτα επιτυχημένες εμφανίσεις, με φορεσιές που αρχικά είχε δανεισθεί από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Λαμίας και από το Λύκειο των Αθηνών.
Το Λύκειο για πολλά χρόνια στεγαζόταν σε ενοικιαζόμενο οίκημα, και μάλιστα τα πρώτα χρόνια το ενοίκιο προσέφερε ο τότε Μητροπολίτης της Φθιώτιδος Κυρός Δαμασκηνός. Αλλά χάρις στη χρηστή διοίκηση του Συμβουλίου του κατόρθωσε να αποκτήσει ιδιόκτητη αίθουσα από το 1988, σε κεντρικότατο σημείο της πόλης μας, στην οδό Κοντοπούλου 3.
Συνεχίζοντας τη δημιουργική δράση του με κόπους, θυσίες και πολλούς συνδυασμούς, κατάφερε να οργανώσει το Τμήμα της Ιματιοθήκης, το οποίο χάρις στις ικανότητες και το μεράκι της υπεύθυνης της Ιματιοθήκης αείμνηστης Κατίνας Καρκάνη, σήμερα διαθέτει μια σημαντική συλλογή από παραδοσιακές φορεσιές από όλα τα διαμερίσματα της χώρας μας, άλλες αυθεντικές και άλλες πιστά αντίγραφα.
Οι φιλότιμες προσπάθειες του Διοικητικού Συμβουλίου με επί κεφαλής επί 27 χρόνια ως Πρόεδρό του την αείμνηστη Αρχόντισσα της Λαμίας Ασπασία Δασκαλοπούλου, και με εκλεκτές κυρίες επί πολλά χρόνια στο Δ. Σ., την Ελένη Κατσανιώτη, την Έλλη Κοκκαλάκη, την Κατίνα Στεργιοπούλου, την Κατίνα Καρκάνη, τη Γωγώ Κανακίδου και την Ελένη Κόντου, απέδωσαν πλούσιους καρπούς και το Λύκειό μας είναι σε θέση σήμερα να υπερηφανεύεται για το έργο και τα μέχρι στιγμής επιτεύγματά του.
Από το 1988, στην οδό Κοντοπούλου 3, στην αίθουσα που έχει ονομασθεί τιμητικά Αίθουσα «Ασπασία Δασκαλοπούλου» στεγάζεται σήμερα η αξιόλογη Ιματιοθήκη του Λυκείου μας όπου φυλάσσονται οι ωραίες και σπάνιες φορεσιές, αυθεντικές και μη, που διαθέτει. Συχνά την επισκέπτονται και ξεναγούνται εκεί σχολεία, σύλλογοι και όσοι άλλοι ενδιαφέρονται.
Μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε το Λύκειο των Ελληνίδων Λαμίας να εδραιώσει τη θέση του και να διακριθεί στη Λαμιακή κοινωνία που το περιβάλλει με αμέριστη εμπιστοσύνη, δεδομένου ότι τα παιδιά μας απασχολούνται εδώ δημιουργικά και αφ’ ενός μεν συνειδητοποιούν τις ποικίλες εκδηλώσεις του λαϊκού μας πολιτισμού, όπως είναι ο χορός, το τραγούδι, η φορεσιά και οι συναφείς μ’ αυτήν τέχνες, υφαντική, κέντημα, κόσμημα, αλλά το και σημαντικότερο, αποκτούν ηθικά ερείσματα και υγιείς αντιλήψεις μέσα από την πολιτισμική μας παράδοση και αποφεύγουν τους κινδύνους που σήμερα ελλοχεύουν και απειλούν τα νέα παιδιά περισσότερο από ποτέ άλλοτε.
Η συμμετοχή του Λυκείου των Ελληνίδων Λαμίας σε εκδηλώσεις με την ευκαιρία πολιτιστικών και εορταστικών γεγονότων στην πόλη είναι πολύ σημαντική και αποσπά πάντα τα ευνοϊκότερα σχόλια. Επίσης διοργανώνει το ίδιο πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις, διαλέξεις και, κυρίως, πραγματοποιεί κάθε χρόνο χορευτικές παραστάσεις τόσο στη Λαμία όσο και σε πολλές πόλεις της Ελλάδος, αλλά και στο εξωτερικό, με τεράστια επιτυχία.
Έχει λάβει επίσης μέρος, κατόπιν προσκλήσεως, σε πολλά φεστιβάλ εκτός Ελλάδος πάντοτε με εξαιρετική επιτυχία και έχει επάξια αντιπροσωπεύσει την πόλη μας στη Φινλανδία το 1985, στη Βόννη της Γερμανίας το 1991, στην Κολωνία, στη Λειψία, στην Κύπρο κατά την Αδελφοποίηση με την Κυπριακή Πάφο το 1992 και τον ίδιο χρόνο στη Γαλλική πόλη Σωμύρ.
Το 1994 πήρε μέρος στις εκδηλώσεις για την ελληνική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ιταλική πόλη Βαρέζε και στο Μιλάνο, το 2002 στην Αδελφοποίηση της Λαμίας με την ιταλική πόλη Κιότζια, το καλοκαίρι του 2004 έλαβε μέρος στις εκδηλώσεις της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας στην Αθήνα, στους Δελφούς και κατά την υποδοχή της Ολυμπιακής φλόγας στο Κάστρο της Λαμίας.
Το Νοέμβριο του 2004 βρέθηκε στη Λειψία, στη μεγάλη Διεθνή Έκθεση, και πλαισίωσε την ελληνική συμμετοχή στο περίπτερο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Φθιώτιδας. Η ίδια αποστολή επαναλαμβάνεται και το Νοέμβριο του 2005.
Το Λύκειό μας έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις από το Δήμο Λαμιέων, το Υπουργείο Προνοίας και από πολλούς Ομίλους και Συλλόγους. Σημειωτέον ότι επελέγη μεταξύ όλων των Λυκείων της χώρας μας από το Δήμο της Αθήνας για να πάρει μέρος με ομάδα μαθητριών του στην υποδοχή και βράβευση των Ολυμπιονικών μας στις 6 Αυγούστου 1996, γεγονός για το οποίο το Λύκειο αισθάνεται ιδιαίτερη υπερηφάνεια.
Πρόσφατα, στην παρέλαση για την εθνική μας εορτή της 28ης Οκτωβρίου πέρασε πρώτη η Ελληνική Σημαία που την κρατούσαν κορίτσια του Λυκείου, όπως και σε κάθε εθνική μας γιορτή, και ριγήσαμε και πάλι από συγκίνηση, όπως κι όταν πέρασαν τα τμήματα με τις εθνικές φορεσιές, με καμάρι και λεβεντιά, όλα τα παιδιά μας, αγόρια και κορίτσια, ευσταλή και περήφανα.
Το ιστορικό του Λυκείου μας, που είναι τόσο πλούσιο σε επιτυχίες, στάθηκε αφορμή για το ζεύγος των άξιων συμπολιτών μας, αειμνήστων Γεωργίου και Ελενίτσας Πανουργιά, να προσφέρει δωρεά προς το Λύκειο Λαμίας το επί της οδού Παλαιολόγου 26 κτίριο, του οποίου τελέσαμε τα εγκαίνια, με μεγάλη ευγνωμοσύνη προς τους δωρητές και ευεργέτες, στις 27 Μαρτίου 2005 σε λαμπρή εκδήλωση. Το κτίριο αυτό χρησιμοποιείται για τη διδασκαλία και την εκμάθηση των χορών και πλημμυρίζει καθημερινά από τα παιδιά του χορευτικού, σύμφωνα και με την επιθυμία των δωρητών.
Για την ιστορία, αναφέρουμε ότι σε επίσκεψη στο σπίτι του Σπύρου Κρανιώτη, δικηγόρου, επί τη ονομαστική του εορτή, το 1991, η Ασπασία Δασκαλοπούλου συνάντησε το ζεύγος Πανουργιά και εκείνοι ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να δωρίσουν το κτίριο στο Λύκειο. Έγιναν στη συνέχεια επανειλημμένες επαφές και, κατά τις αρχές του 1993, ο Γεώργιος Πανουργιάς στο σπίτι της Ασπασίας Δασκαλοπούλου και, ενώπιον όλου του Διοικητικού Συμβουλίου που είχε προσκληθεί, ανακοίνωσε ο ίδιος επίσημα την απόφασή του για τη δωρεά, εκτιμώντας το έργο του Λυκείου και «επιθυμώντας το σπίτι αυτό να αποκτήσει ζωή», όπως ο ίδιος είπε. Λίγο αργότερα η ίδια η Ασπασία Δασκαλοπούλου συνυπέγραφε το συμβόλαιο.
Το Λύκειο των Ελληνίδων Λαμίας είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που βρίσκεται σε συνεχή ανάπτυξη και εξέλιξη και η πολυσχιδής δράση του με μεγαλεπήβολους πολλές φορές στόχους και προγραμματισμούς απαιτεί και συνεχείς πόρους, οι οποίοι, δυστυχώς, πολλές φορές ελλείπουν και με μεγάλους κόπους εξευρίσκονται.
Η έρευνα η σχετική με τους χορούς και τα τραγούδια της πατρίδας μας απαιτεί μετάβαση επί τόπου και ακριβή καταγραφή ώστε να είναι τα στοιχεία αυτά όσο το δυνατόν εγκυρότερα. Αλλά και η αναζήτηση και η απόκτηση αυθεντικών ενδυμασιών απαιτεί ιδιαίτερη έρευνα και συνεπάγεται βεβαίως οικονομική επιβάρυνση.
Ο ζήλος και η προθυμία δε μας λείπει, ούτε οι ωραίες και υψηλές ιδέες, χρόνο διαθέτουμε από το υστέρημά μας και με επιμονή και υπομονή επιτυγχάνουμε βαθμιαία τους στόχους που έχουμε θέσει και υλοποιούμε τα προγράμματα.
Ένα από αυτά τα προγράμματα ήταν, για φέτος, η έκδοση ενός επιτραπέζιου Ημερολογίου - Λευκώματος, με δείγματα παραδοσιακών ενδυμασιών από την Ιματιοθήκη του Λυκείου μας. Τις φορεσιές ντύθηκαν με καμάρι και χαρά μαθητές μας των χορευτικών τμημάτων, αγόρια και κορίτσια. Επιχειρούμε και την αδρομερή περιγραφή της κάθε φορεσιάς για ενημέρωση και ιστορική τοποθέτηση. Στο τέλος περιλαμβάνουμε επεξηγηματικό γλωσσάριο, επίσης για λόγους ιστορικούς, γιατί θεωρούμε πληρέστερο να γνωρίζουμε και την ορολογία των στοιχείων κάθε φορεσιάς.
Η προσφορά των μελών του Λυκείου είναι εθελοντική, η συμμετοχή τους στην τοπική κοινωνία διαρκής και ο συναισθηματικός δεσμός των νέων με την παράδοση αποτελεί κινητήρια δύναμη για τη συνέχιση του έργου μας.
(Έρευνα και κείμενο από την Αφροδίτη Θεοδώρου, Έφορο Φιλολογικού).
